Boazodoallu

Boazodoallit fertejit máksit vearu boazodoalu sisaboađuin, ja ožžot gessosa goluid ovddas mat leat čadnon boazodoallái.

Guoská go dát munnje?

Dát guoská dutnje gii leat boazodoalli.

Geasa ii guoskka?

Dát ii guoskka dutnje jus don leat heaittihan boazodoalu ja dus leat dušše moadde bohcco báhcán.

Dán fertet dahkkat

Vearrokoarta ja ovdavearru

Dárkkis iežat vearrokoartta, ja muitte máksit ovdavearu.

Lassiárvodivat

Jus don leat registrerejuvvon Lassiárvodivatregisteris de galggat maiddái máhcahit mva-dieđáhusa.

Rehketdoallu

Deavdde rehketdoalu olles jagi. Du rehketdoallu galgá leat ođasmáhttojuvvon buot sisaboađuin ja olggosgoluin mat dus leat leamaš.

Vearrodieđáhus

Don fertet máhcahit vearrodieđáhusa ealáhusspesifikašuvnnain maŋimuččat miessemánu 31.b.

Ealáhusspesifikašuvdna devdojuvvo du rehketdoalu vuođul. Don fertet dieđihit ealáhusdoaimma sisaboađuid ja olggosgoluid. Oaččut gessosa goluid ovddas.

Boazodoallodieđáhus

Boazodoallodieđáhus ii leat seamma go vearrodieđáhus. Boazodoallodieđáhus registrerejuvvo Eanadoallodirektoráhtas, dábálaččat ovdal cuoŋománu 10.b. 

Sisaboađut

Sisaboađut boazodoalus ja lassesisaboađut galget dieđihuvvot vearrodieđáhusas. Ovdamearkkat lassesisaboađuide:

  • sisaboahtu vuovdimis duoji bohcco liigebuktagiin
  • sisaboahtu murjemis 
  • sisaboahtu gárdumis
  • sisaboahtu bivdimis jogain ja sáivvain

Buhtadusat

Jus don leat ožžon buhtadusa massimis bohccuid, de deavddát dán dego sisaboahtu.

Geasus

Geasus biilla geavaheami ovddas. Fradrag for bruk av bil (bokmål)

Geasus lassiárvodivada ovddas skohteris, boagánmohtorsihkkelis ja ATVas boazodoalloealáhusas

Jus don eaiggádat ja doaimmahit boazodoalu sámi boazodoalloguovllus

De sáhttet dus leat dassái njealje skohtera, boagánmohtorsihkkela dahje ATVa ovdal go rehkenastojuvvojit dego personfievrrut. Dát mearkkaša ahte lea geasusvuoigatvuođat lassiárvodivadis dan oassái mii geavahuvvo boazodoalus go oasttát vuojániid.  

Jus don doaimmahat ealáhusa olggobeale sámi guohtunguovlluid

Dalle sáhtát eaiggádit dassái gávcci skohtera dahje ATVa.

Ođđa fievrrut

Don sáhtát dušše oastit ođđa vuodjinfievrruid juohke nuppi jagi (maŋŋil 24 mánu) vel oaččut gessosa. Jus vuodjinfievru oalát billašuvvo (hilgojuvvo), de sáhtát oaččut gessosa lassiárvodivadis go oasttát ođđa.  

Boazodolliin sáhttá leat sihke primáraviessu ja sekundáraviessu. Sekundáraviessu geavahuvvo dábálaččat dego geasseviessu go bearaš lea geasseorohagas, ja dábálaččat ii leat orohaga siste muhto lahka orohaga čoahkkebáikki.

Sekundáraviessu rehkenastojuvvo dego ásodathuksehus ja it sáhte vuolidit árvvu.

 

Goappašat ásodagat galget čuovvut ásodat láigoheami njuolggadusaid: Vearru go vuovdát ásodaga dahje eará opmodaga - Vearroetáhta. Skatt når du leier ut bolig og eiendom - Skatteetaten (Bokmål)

Boazodoalus dássiduvvo ássanáigi sekundáraviesus ja primáraviesus. Jus eará eavttut leat devdojuvvon, de sáhtát vuovdit ásodaga vearu haga. 

Goappašat ásodagat galget čuovvut vuovdimis iežat ásodaga njuolggadusaid: Vearru go vuovdát ásodaga dahje eará opmodaga - Vearroetáhta Skatt når du skal selge bolig eller annen eiendom - Skatteetaten (Bokmål)

Don sáhtát oaččut gessosa borramuš ja juhkamuš goluid ovddas jus orut eará sajis go ruovttus. Fradrag for kostnader til mat og drikke (Bokmål)

Jus don orut iežat sekundáraviesus, de it oaččo gessosa borramuša ja orruma ovddas (biebmu ja orrun).

 

Don sáhtát oaččut gessosa doaibmagoluid ovddas dego golut dállobiergasiidda guođohanbarttas.

Váldonjuolggadus lea ahte it oaččo gessosa bargobiktasiid ovddas, vaikke geavahat dáid eanemusat bargooktavuođas.

Don oaččut gessosa bargobiktasiid ovddas mat eai leat áktánasat geavahit eará go barggus, dego omd. suodjalanbiktasat.  

Don oaččut gessosa goluid ovddas oastimis boazobeatnaga. Jus boazobeana máksá badjel 15 000 ruvnno, de vuolidat árvvu goluin sáldojoavku d:as. 

Don oaččut maiddái gessosa boazobeatnaga fuođđara goluid ovddas. Jahkásaš golut galget bidjot 2 600 ruvdnui. Jus don duođaštat ahte golut leat alit, de sáhtát geavahit duohta goluid.

Sisaboahtu vuovdimis vielpáid lea vearrogeatnegas.  

Gaskamearálašmeroštallan

Gaskamearálašmeroštallan mearkkaša juohkkit boazodoalu goluid máŋga jahkái, nu ahte sisaboahtu juogaduvvo jeavddát.  

Gaskamearálašmeroštallan guoská ovttaolbmofitnodahkii.  

Go don leat doaimmahan boazodoallodoaibma golbma olles kaleandarjagi, de vearuhuvvo gaskamearálaš jahkesisaboahtu dan golbma vássán jagis. Dát mearkkaša submi dán golbma jagis, juogaduvvon golmmain.

Gaskamearálašmeroštallan joatká gitta doaibma heaittihuvvo.

Vearrodieđáhusas galggat deavddit sihke jahkásaš badje- ja vuolláibáhcaga ja badje- dahje vuolláibáhcaga maŋimuš guokte vássán jagiin.

Loahpahemiin ii leat gaskamearálašmeroštallan maŋimuš jagi. 

Jus dus lea okta árbbolaš ja son dahje náittosguobmi/ássanguoibmi váldá badjelasat doaibma, de joatká gaskamearálašmeroštallan.

Boazodoallogeasus

Jus don doaimmahat boazodoalu dego ealáhussan badjel guhtta mánu sisaboahtojagis, de sáhttá dus leat riekti boazodoallogessosiid.

Boazodoallogeasus addo dušše jus dus leamaš positiiva sisaboahtu. Dat mearkkaša ahte geasus ii sáhte leat alit go du badjebáza.

Boazodoallogeasus ii vuolit meroštallojuvvon persovdnasisaboađu. Dát mearkkaša ahte boazodoallogeasus ii vuolit rehkenastojuvvon vuođu buozalmasvuođaruđaide, váhnenruđaide dahje eará addosiidda.

Jus boazodoalu badjebáza lea vuollel 93 000 ruvnno, de lea boazodoallogeasus seamma go badjebáza. Dalle lea vearrogeatnegas sisaboahtu 0 ruvnno.

Ovdamearka

  Badjebáza                              80 000 ruvnno
-  boazodoallogeasus               80 000 ruvnno
= Vearrogeatnegas sisaboahtu         0 ruvnno

Jus boazodoalu badjebáza lea gaskal 93 000 ruvnno ja 361 421 ruvnno, de lea boazodoallogeasus 93 000 ruvnno lassin 38 proseantta badjebáhcagis mii lea badjel 93 000 ruvnno.

Ovdamearka

Badjebáza                                                      200 000 ruvnno
- Boazodoallogeasus: 93 000 ruvnno +         133 660 ruvnno
38 % av (200 000 – 93 000)
= Vearrogeatnegas sisaboahtu                       66 340 ruvnno

Jus boazodoalu badjebáza lea badjel 361 421 ruvnno, de lea boazodoallogeasus 195 000 ruvnno.

Boazodoallogessosa badjerádjemearri

Boazodoallogessosa badjerádjemearri lea 195 000 ruvnno.

Boazodoallogeasus rehkenastojuvvo du boazodoallodoaimma badjebáhcaga vuođul, dát mearkkaša sisaboađut minus olggosgoluid. Go sisaboahtu lea gaskamearalašmeroštallojuvvon, de váldojuvvo dát vuhtii. 

Dát addosat eai galgga devdojuvvot sisabohtosiin ealáhusspesifikašuvnnas, muhto njuolggo vearrodieđáhussii.  

Go rehkenasttát boazodoallogessosa de sáhtát váldit buozalmasruđaid, beaiveruđaid ja váhnenruđaid boazodoallodoaimma sisaboađu sadjái.

Sáhtát oaččut gessosa boazoeaiggátfoandda sisabidjui. Lokten boazoeaiggátfoanddas ferte lasihuvvot boazodoallogessosa vuđđosii.

Jus don juogadat ealáhussisaboađu earáin, de galgabehtet juogadit gessosa. Dát sáhttá omd. leamen náittosguimmiin dahje ANS ja DA (fitnodat mas lea oasálastinmearrideapmi).  

Náittosguoimmit sáhttet dušše gáibidit ovtta gessosa oktiibuot 195 000 ruvdnui.    

Jus don doaimmahat eanandoalu dahje ráktobuvttadeami lassin boazodoallodoaimmain, de lea gessosiid badjerádjemearri oktiibuot 195 000 ruvnno buot ealáhusaid ovddas.

Dat leat sierra gessosat guolásteapmái ja mearraolbmuide. Jus dus lea riekti dáidda, de sáhtát oaččut gessosiid lassin boazodoallogessosiid.  

Boazoeaiggátfoandda

Boazoeaiggátfoandda maiddái gohčoduvvon Heaittihan- ja nuppástuhttinfoandda. Foanda galgá addit boazodolliide verolaš ovdamuni seastimis ruđaid boazodoalu heaittiheapmái dahje nuppástuhttimii. Duogáš lea ahte leamaš guohtunguorbadančuolbma máŋga boazodoalloguovlluin, ja danin leamaš dárbu vuolidit boazologu ja geahpedit boazoeaiggát logu.  

Vejolašvuohta bidjat ruđaid boazoeaiggátfondii lea dan duohken, ahte boazolohku lea njiedjan unnimusat goalmmádas osiin jagis ja sivva lea massimis elliid, njuovvan dahje vuovdimis eallielliid.

Vuolideapmi go leat vuovdán eallielliid, guoská dušše jus guovllustivra lea addán čálalaš čielggadusa ahte vuovdin dagaha dárbbašlaš nuppástuhttima boazodoalloealáhusa ovddas.

Don oaččut gessosa sisaboađus, submi ovddas mat bidjojuvvojit boazoeaiggátfondii.

Ferte bidjojuvvot unnimusat 30 000 ruvnno jahkásaččat, ja lea vejolaš bidjat ruđaid daid jagiid go eavttut massimii, njuovvamii ja vuovdimis ealliellii lea devdojuvvon.

Jahkásaččat sáhtát bidjat eanemusat 80 % jagi badjebáhcagis.

Dan jagi go loktet submiid boazoeaiggátfoanddas, de galgat deavddit dáid dego sisaboahtu.

Vearrodieđáhussii galggat lasihit duođaštusa báŋkkus du sisabidju supmis. Fertet maiddái lasihit čielggadusa báŋkkus ahte sii dieđihit buot sisabidjui ja loktemiid kontos ovddas guvlui.

Reanttut kontos galget vearuhuvvot loktemiid oktavuođas.

Takserennjuolggadusat

Árvu gálvvuin ja elliin boazodoalus lea mearriduvvon takserennjuolggadusain.
Takseringsreglene (Bokmål)

Dokumentašuvdna

Don it dárbbaš sáddet duođaštusa dahje lasihit vearrodieđáhussii, muhto fertet váldit vara rehketdoalu čuvvosiid ja eará duođaštusaid. Fertet duođaštit dieđuid jus mii sihtat.