Utrekningsgrunnlaget

For å finne fram til rett forskotstrekk må du først rekne ut grunnlaget for forskotstrekket du skal bruke skattekortet på. Dette er utrekningsgrunnlaget. Utrekningsgrunnlaget er summen av alle ytingar den tilsette har fått av deg, fastsett etter bestemte verdsetjingsreglar. Enkelte lovbestemte frådrag kan eventuelt vere trekte frå. Ytingar som du betaler ut til dei tilsette, kan delast inn i tre kategoriar: kontantytingar, naturalytingar og utgiftsgodtgjersler. Utgangspunktet er at du må utføre forskotstrekk i alle skattepliktige ytingar du betaler ut til tilsette. Her gjeld likevel enkelte unntak. Trekkplikta du har som arbeidsgivar, samsvarer ikkje alltid med kva som er skattepliktig for dei tilsette. Det kan bety at du må utføre forskotstrekk i ytingar som er skattefrie for den tilsette, eller motsett, at du ikkje skal utføre forskotstrekk i ytingar som er skattepliktige for den tilsette.

Kort summert finn du utrekningsgrunnlaget slik

• summer opp alle kontantytingar
• rekn ut verdien av naturalytingar
• rekn ut verdien av utgiftsgodtgjersler
• summer opp ytingane og gjer eventuelle frådrag i utrekningsgrunnlaget

Når utrekningsgrunnlaget er klart, må du sjekke at beløpa ikkje fell under minstegrensene for forskotstrekk, før du gjennomfører trekket i samsvar med skattekortet til den tilsette.

Frådrag i utrekningsgrunnlaget

Når alle trekkpliktige ytingar er rekna ut og lagt saman, må du trekkje frå beløpa under for å få det endelege grunnlaget du skal utføre forskotstrekket i. Det er berre desse frådraga du kan gjere i bruttoløna før gjennomføring av forskotstrekket. Dette blir kalla frådrag i utrekningsgrunnlaget og må ikkje forvekslast med inntektsfrådrag, som er frådraga den tilsette kan krevje i skattemeldinga. Slike inntektsfrådrag blir tekne omsyn til når skattekontoret vel trekktabell og trekkprosent for kvar enkelt person, og skal ikkje påverke forskotstrekket.

Du må gjere frådrag i utrekningsgrunnlaget for

• pensjonsinnskot som du avkortar i lønna og som den tilsette vil ha krav på frådrag for ved fastsetjinga
• fagforeiningskontingent som du avkortar i lønna og som den tilsette vil ha krav på frådrag for ved fastsetjinga
• særskilt frådrag for sjøfolk som er busette i Noreg

Minstegrenser for forskotstrekk

Dersom dei tilsette tener mindre enn bestemte minstegrenser i løpet av inntektsåret, kan du la vere å gjennomføre forskotstrekk.

Du kan la vere å utføre forskotstrekk dersom det er grunn til å tru at det samla forskotstrekket hos den tilsette ikkje vil utgjere meir enn 100 kroner per kalendermånad.

Du kan også la vere å utføre forskotstrekk når det er grunn til å tru at dei samla trekkpliktige ytingane til den tilsette ikkje vil overstige 500 kroner per kalendermånad.

Dersom du er privat arbeidsgivar og betaler for arbeid i tilknyting til eigen heim eller eigen fritidsbustad, kan du la vere å gjennomføre forskotstrekk når samla lønnsutbetaling til ein person i løpet av inntektsåret ikkje er meir enn 6 000 kroner. Det same gjeld når du betaler for verjeoppdrag etter verjemålslova. Betaler du meir enn 6 000 kroner, går heile beløpet inn i utrekningsgrunnlaget for forskotstrekk.

Dersom du er arbeidsgivar i gruppa «skattefrie selskap, samband og institusjonar» (i skattelova § 2-32 definert som ein institusjon eller organisasjon, inkludert selskap, kyrkjelyd med meir, som ikkje har erverv til formål), kan du la vere å gjennomføre forskotstrekk når samla lønnsutbetaling til ein person i løpet av inntektsåret ikkje overstig 10 000 kroner. Betaler du meir enn 10 000 kroner, går heile beløpet inn i utrekningsgrunnlaget for forskotstrekk.

Kontantytingar

Kontantytingar er lønn og andre ytingar, og pensjon som blir utbetalt i pengar. Kontantytingar omfattar kontantar, pengar inn på konto, gåvebrev/gåvekort som kan løysast inn i kontantar, gjeldsbrev, sjekkar, reisesjekkar, giroar, utanlandsk valuta og så vidare. Kontantytingar inngår i utrekningsgrunnlaget for forskotstrekk med bruttobeløpet.

Det gjeld eigne reglar for forskotstrekk i lønn og andre ytingar ved sommarferie og jul. Du skal ikkje utføre forskotstrekk i lovbestemt feriegodtgjersle, vanleg lønn i ferien eller uføreytingar i ferien. Ved månadsbetaling gjeld trekkfritaket for éin månad om sommaren og for ein halv månad før jul. Ved veke-, dag- eller timebetaling gjeld trekkfritaket for fire veker i ferietida om sommaren og to veker før jul. Du står fritt til å bestemme om såkalla halvt trekk før jul skal skje i november eller desember. Dersom den tilsette ikkje har skattekort, skal det alltid trekkjast 50 prosent, også om sommaren og før jul.

I pensjon er det trekkfritak for éin månad før jul. Du står fritt til å bestemme om trekkfritaket før jul skal skje i november eller desember. I pensjon er det ikkje trekkfritak i sommarferien. Du skal utføre forskotstrekk i pensjon som du betaler ut til personar som er skattemessig busette i utlandet. Forskotstrekket skal vere det same som skatten (kjeldeskatt) på denne pensjonen. Du må rekne ut kva skatten av pensjonen vil utgjere etter satsen som Stortinget har fastsett i skattevedtaket for det aktuelle året. Det skal utførast forskotstrekk gjennom heile året, også om sommaren og før jul.

Naturalytingar

Naturalytingar vil seie alle økonomiske fordelar i anna enn kontantar eller andre betalingsmiddel. Døme på naturalytingar er varer, tenester, aksjar, rentefordel ved rimelege lån og bruksrettar. Slike gode er naturalytingar når dei blir gitt gratis eller selde til underpris. Nokre naturalytingar er skattepliktige, andre er skattefrie. Døme på ei skattefri naturalyting er gratis parkering på arbeidsplassen.

Det skal utførast forskotstrekk i naturalytingar dersom dei er skattepliktige.

Når du gir skattepliktige naturalytingar, må du rekne ut verdien av desse ytingane. Det er gitt verdsetjingsreglar for ulike typar naturalytingar.

Det er fastsett eigne satsar for verdien av

• kost og losji som arbeidsgivar betaler for sine tilsette
• privat bruk av bilen til arbeidsgivar (firmabil)
• rentefordel ved rimelege lån i arbeidsforhold
• fordel ved kostinnsparing i heimen
• privat bruk av arbeidsgivarfinansiert elektronisk kommunikasjon

Det er gitt reglar om verdsetjing av bustad som arbeidsgivar eig/leiger og stiller til disposisjon for dei tilsette.

Enkelte naturalytingar er det du som arbeidsgivar som må verdsetje. Dette gjeld mellom anna:

• varer og tenester som du gir eller sel med rabatt til dei tilsette (dette gjeld også når vara eller tenesta blir kjøpt frå forretningskontaktane dine eller ein annan tredjepart)
• opsjonar i arbeidsforhold
• privat bruk av bonuspoeng som er tente opp på reiser betalt av arbeidsgivar 

Som hovudregel skal naturalytingar verdsetjast til marknadsverdi dersom det ikkje er gitt særskilde reglar.

Utgiftsgodtgjersler

Ei utgiftsgodtgjersle er ei yting som ein arbeidsgivar betaler ut (normalt sett i pengar) til ein tilsett for å dekke ein kostnad den tilsette har hatt i arbeidet sitt. Utgiftsgodtgjersler er dermed ikkje ein del av den ordinære lønna. Ei utgiftsgodtgjersle kan til dømes vere at den tilsette har fått dekt kostnadene sine til spesialtilpassa briller som han/ho treng i jobben, at den tilsette har fått dekt kostnader ved bruk av eigen sykkel i yrket, kostnader til nødvendig vidareutdanning eller kostnader til kost og losji når den tilsette må bu heimanfrå på grunn av arbeidet.

Utgiftsgodtgjersler er i utgangspunktet trekkpliktige, men det finst unntak. Utgiftsgodtgjersler som blir utbetalte etter fastsette satsar og legitimasjonskrav og dokumenterte med reiserekning eller utgiftsoppgåver er normalt sett trekkfrie. 

Utgiftsgodtgjersle er ikkje det same som utgiftsrefusjon. Utgiftsrefusjon er når ein tilsett har hatt ei utgift i samband med utføring av arbeid, og arbeidsgivar refunderer denne etter kvittering eller liknande. Det skal ikkje utførast forskotstrekk i utgiftsrefusjonar.

Aktuelt regelverk

Skattebetalingslova § 5-6

Skattebetalingslova § 5-7

Skattebetalingslova § 5-8

Skattebetalingslova § 5-9

Skattebetalingsforskrifta § 5-6

Skattebetalingsforskrifta § 5-7

Skattebetalingsforskrifta § 5-8

Skattebetalingsforskrifta § 5-9