Vel rett type arbeidsforhold
Finn ut kva for eit arbeidsforhold som er rett. Valet påverkar rettane og pliktene til inntektsmottakaren, og kva for opplysningar du må oppgi i a-meldinga.
Fire typar arbeidsforhold i a-meldinga
I a-meldinga har vi delt inn arbeidsforhold i fire typar.
Det er viktig at du oppgir rett type arbeidsforhold fordi det påverkar:
- kva for opplysningar du skal oppgi
- rettar og plikter for både arbeidsgivar og arbeidstakar overfor Skatteetaten, NAV og andre som brukar opplysningane
Vel mellom desse typane:
- Ordinært arbeidsforhold (gjeld dei fleste tilsette)
- Maritimt arbeidsforhold
- Frilansar, oppdragstakar, honorarpersonar med meir
- Pensjon eller andre ytingar
1. Ordinært arbeidsforhold
Vel dette når du har tilsett ein arbeidstakar i di teneste (verksemda di) som tek imot lønn eller anna godtgjersle, jf. folketrygdlova § 1-8.
Dette gjeld:
- dei fleste tilsette som tek imot lønn frå ei bedrift eller ein organisasjon
- personar på arbeidsmarknadstiltak med lønn
Dette gjeld ikkje:
- dersom arbeidet blir utført til sjøs, på fartøy eller på ei flyttbar innretning som ein borerigg
Arbeidsforholdet skal registrerast i Aa-registeret.
Sjå meir om ordinært arbeidsforhold
Døme på når du skal velje eit ordinært (eller maritimt) arbeidsforhold
| Dei tilsette sin representant i styre |
| Tilsette som får lønnstilskot Når arbeidsgivaren/tiltaksarrangøren betaler lønn til den tilsette og Arbeids- og velferdsetaten yter lønnstilskot til verksemda. |
| Arbeidstakar og pensjonist Tilsette som får utbetalt godtgjersle både som arbeidstakar og pensjonist frå den same verksemda. Du skal oppgi dette som eit samla arbeidsforhold. |
| Ekstrahjelp, vikarar osv. |
Døme på når du skal velje eit ordinært arbeidsforhold
| Sokkelarbeidarar på fast installasjon Sokkelarbeidarar som jobbar på ein fast installasjon som til dømes ein boreplattform som er montert fast. |
| Støttekontaktar og avlastarar |
2. Maritimt arbeidsforhold
Vel dette når du har tilsett ein arbeidstakar i di teneste (verksemda di) som tek imot lønn eller anna godtgjersle og arbeidet blir utført til sjøs, på fartøy eller på ei flyttbar innretning som ein borerigg, jf. folketrygdlova § 1-8.
Arbeidsforholdet skal registrerast i Aa-registeret.
Sjå meir om maritimt arbeidsforhold
Døme på når du skal velje eit maritimt (eller ordinært) arbeidsforhold
| Tilsette som får lønnstilskot Når arbeidsgivaren/tiltaksarrangøren betaler lønn til den tilsette og NAV yter lønnstilskot til verksemda. |
| Dei tilsette sin representant i styre |
| Arbeidstakar og pensjonist Tilsette som får utbetalt godtgjersle både som arbeidstakar og pensjonist frå den same verksemda. Oppgi dette som eit samla arbeidsforhold. |
| Ekstrahjelp, vikarar osv. |
Døme på når du skal velje eit maritimt arbeidsforhold
| Sokkelarbeidarar som jobbar på ei flyttbar innretning/borerigg |
Merk!
For sokkelarbeidarar som jobbar på ein fast installasjon som til dømes ein boreplattform som er montert fast, skal du velje ordinært arbeidsforhold.
For fiskar og fangstmann som er teken opp i manntalet (fiskarmanntalet) skal du velje pensjon eller andre ytingar utanfor arbeidsforhold, eller ikkje oppgi type arbeidsforhold i det heile tatt.
3. Frilansar, oppdragstakar og personar som tek imot honorar
Vel dette når den som jobbar for deg utfører arbeid eller oppdrag for lønn eller anna godtgjersle utanfor teneste (ikkje tilsett).
Dette gjeld ikkje:
Sjølvstendige næringsdrivande, jf. folketrygdlova § 1-9.
Arbeidsforholdet skal ikkje registrerast i Aa-registeret.
Sjå meir om frilansar, oppdragstakar og personar som tek imot honorar
Døme på når du skal velje frilansar, oppdragstakar og personar som tek imot honorar
| Frilansarar Yrkesgrupper som musikarar, tekstforfattarar, skodespelarar, journalistar og omsetjarar er ofte å rekne som frilansarar/oppdragstakarar. |
| Folkevalde Politikarar i kommunar, fylkeskommunar og på Stortinget som får godtgjersle for politisk arbeid |
| Fosterforeldre, og personar med omsorgslønn Lønn og anna godtgjersle for å hjelpe personar med særskilde behov eller personar med omsorgsbehov. |
|
Personar som har tillitsverv Unnatak: Tillitsvalde og medlemmer av frivillige og velgjerande organisasjonar som berre er kursdeltakarar, men som får refusjon for tapt arbeidsforteneste. Desse skal rapporterast med arbeidsforholdstype pensjonar eller andre ytingar. |
| Styremedlemmer Personar som berre sit i styret i selskapet og ikkje er tilsette. Unnatak: Dei tilsette sin representant i styre. Her er den tilsette i eit ordinært eller maritimt arbeidsforhold og det skal rapporterast styrehonorar på det ordinære eller maritime arbeidsforholdet. |
4. Pensjon eller andre ytingar (føderåd, RF-1199)
Vel dette når utbetalinga gjeld pensjon eller anna yting/godtgjersle til ein inntektsmottakar, der ytinga ikkje er knytt til eit arbeidsforhold etter folketrygdlova.
Gjeld også einskilde utbetalingar til næringsdrivande. Til dømes betaling til dagmamma som passar barn i sin eigen heim.
Arbeidsforholdet skal ikkje registrerast i Aa-registeret.
Sjå meir om pensjon eller andre ytingar utanfor arbeidsforhold
Døme på når du skal velje pensjon eller andre ytingar
| Tilsette på andre tiltak enn lønnstilskot frå NAV Til dømes arbeidspraksis i ordinær eller skjerma verksemd. Lønn og anna godtgjersle som verksemda har betalt ut, må rapporterast. |
| Arbeidsforhold som verken er ordinært eller maritimt arbeidsforhold eller eit frilansar-/oppdragsforhold |
| Fiskar og fangstmann som er teken opp i manntal (fiskarmanntal) |
| Føderåd / kår Når den som kjøper fast eigedom gjer opp for kjøpesummen på den måten at seljaren får heil eller delvis betaling i form av framtidige årlege ytingar (avgrensa til mottakaren si levetid), som dels kan vere naturalytingar, mellom anna burett, ligg det føre føderåd (kår), og ikkje vanleg underhald. |
| Lottakar og reiar i stilling om bord på fiske- eller fangstfartøy |
|
Oppdrag til utanlandsk oppdragstakar og arbeidstakarar på oppdraget Plikta gjeld for norske og utanlandske næringsdrivande og for det offentlege. Privatpersonar har inga plikt til å gi opplysningar. |
| Oppmuntringspengar Arbeidstakarar som deltek i arbeidstreningstiltak for yrkeshemma, når lønna er definert som mottak av oppmuntringspengar. Til dømes varig tilrettelagt arbeid. |
| Pensjon Ytingar til pensjonistar som ikkje har eit arbeidsforhold. |
| Utbetalingar frå lønnsgarantifondet Konkursbu som betaler ut uteståande lønn til arbeidstakarar i eit føretak som har gått konkurs og har fått dekning frå lønnsgarantifondet. |
| Lønn til tilsette som har slutta (feriepengar, etterbetalingar o.a.) |
|
Kursdeltakarar som får refusjon for tapt arbeidsforteneste |
| Personar som berre mottar utgiftsgodtgjerlse Personar som ikkje mottar lønn, honorar a.o., men berre utgiftsgodtgjerlse skal du gje opp med arbeidsforholdstype «Pensjonar og andre ytingar», eller la være å gje opp type arbeidsforhold. |
| Personar som er på introduksjonsordninga for flyktningar Personar som er på introduksjonsordninga for flyktningar skal du gje opp med arbeidsforholdstype «Pensjonar og andre ytingar», eller la være å gje opp type arbeidsforhold. |
| Personar som er vitnar i saker i domstolane Personar som er vitnar i saker i domstolane skal du gje opp med arbeidsforholdstype «Pensjonar og andre ytingar», eller la være å gje opp type arbeidsforhold. |
Er det obligatorisk
Ja, det er obligatorisk å gi opplysningar om type arbeidsforhold for ordinære og maritime arbeidsforhold, og for frilansarar, oppdragstakarar og personar som tek imot honorar, med nokre unnatak.
For pensjon og andre ytingar utanfor arbeidsforhold er det obligatorisk dersom du leverer a-melding direkte i Altinn (A01) eller frå eit lønnssystemet der du må gi opplysningar om type arbeidsforhold.
Kva nyttar vi opplysningane til
NAV nyttar opplysningar type arbeidsforhold til å skilje på ordinære og maritime arbeidsforhold. Vidare nyttar vi opplysningane til å vurdere medlemskap i folketrygda, og vi nyttar opplysningane om arbeidsforhold til å rekne ut ytingar og etterkontroll av ytingane. Gjeld til dømes sjukepengar, dagpengar og foreldrepengar.
Statistisk sentralbyrå (SSB) brukar opplysningane til å lage statistikkar om utviklinga i lønningar, sysselsetjing og sjukefråvær.
Opplysningar om ordinære og maritime arbeidsforhold blir overførte til Aa-registeret. NAV distribuerer opplysningar om arbeidsforhold frå Aa-registeret til private og offentlege aktørar som har lov til å ta imot dei. Døme på dette er Skatteetaten og Arbeidstilsynet.
